
Kada martes, Matilda Koen Sarano mos konta sovre los Sientistas djudiós..
Los tekstos ke partajamos koresponden a los programas de la seksion «Shabat a la noche» de Kol Israel del siklo ke eya mizma melda despues del Notisiario en Ladino .
![]()
EMILIO G. SEGRÉ
(Tivoli, Roma, 1905 – Roma, 1989)
De Wikipedia – Internet

Emilio Gino Segré nasio en Tivoli, al lado de Roma en el 1905. El fue el fizisien italiano i el premio Nobel en fizika, ke kon Owen Chamberlain deskuvrio los antiprotones, una antipartikola sub-atomika. El estudio en la Universidad de Roma La Sapienza, komo estudiante de Enrico Fermi, i resivio su doktorado en fisika en el 1928. Despues ke sirvio en la armada del 1928 al 1929, el lavoro kon Otto Stern en Hamburgo i Pieter Zeeman en Amsterdam. En el 1932 el fue nominado komo asistente profesor en la Universidad de Roma, i tuvo este enkargo asta el 1936. Del 1936 al 1938 el fue direktor dl Laboratorio de Fizika de la Universidad de

Palermo. Despues de la vijita ande Ernest O. Lawrence en el Laboratorio de Radiasiones de Berkeley, el resivio en el 1937 un mesaje fiziko del laboratorio mizmo, ke estava emetiendo una forma anormal de radioaktividad. Despues de averlo analizado kon kura el provo ke se tratava de radiasiones de un elemento deskonosido, ke fue el primer elemento kimiko artifisialmente sintetizado, ke no se topa en natura.
El se topava en vijita de everano en California en el 1938, kuando el rejimen de Mussolini serro las Universitas a los djudios. Lawrence le ofresio un enkargo en el Laboratorio de Radiasion de Berkeley, a un salario muy basho, ke el tuvo de akseptar. En el mizmo tiempo dio lisiones de fizika en la Universidad de California, Berkeley.

Aya el ayudo a deskuvrir el elemento astatin i el izotopo de plutonio-239 (ke sirvio despues a azer el Fat Man, la bomba atomika ke bombardeo Nagazaki). En el 1944 el deskuvrio ke el Thin Man, el plutonio propozado no funksionava a kavza de la prezensia de impuritas, i fue dada la preferensia al Fat Man, el plutonio de «implozion». Del 1943 al 1946 el lavoro en el Laboratorio Nasional Los Alamos komo lider del grupo para el Projekto Manhattan. En el 1944 el fue naturalizado amerikano. Despues ke dio konferensias en la Universitas de Columbia, de Illinois i de Rio de Janeiro, el torno a Berkeley en el 1945 i se izo profesor de fizika i de istoria de la siensia, asta e 1972. En el 1974 el torno a la Universita de Roma, komo porfesor de fizika nuklearia. En el 1970 el publiko la biografia de Enrico Fermi. El fue tambien aktivo komo fotograf. El American Instituto de Fizika dio su nombre al archivo fotografiko de istoria de la fizika. Segre murio en el 1989 a la edad de 84 en Roma a kavza de un atake de korason.
Matilda Koen-Sarano
eSefarad Noticias del Mundo Sefaradi