Ver todos los artículos de esta sección
Los kantes paraliturjikos de Los Maftirim, fueron eskritos, kompozados, i kantados desde el siglo 17 en el Imperio Otomano. Oy, (ke pekado!), sovro solamente un grupo de los Maftirim, bien aktivo, en Istanbul.
A mi, personalmente, los Piyutim de los sefaradim, influensados por la muzika turka, penetran al fondo de la alma, i son para mi una de las savores de la vida.
En esto, vos kero kontar un poko sovre el poeta Avtalion, ijo de Mordehay Duek, nasido en 1570 en Istanbul. (Avtalion murio en la sivdad de Adrianople/Edirne, ma no savemos en ke anyo fue esto).
Avtalion paso su chikes en Istanbul, en el tiempo del Sultan Selim II. Komo mansevo, el viajo a Erets Yisrael i se instalo por unos kuantos anyos en la sivdad de Gaza. Ayi enkontro a Rabi Yisrael Nadjara, i de el se ambezo su sistem de kompozar las melodias.
Despues de la muerte de su maestro, Avtalion torno a Turkia, i se instalo en la sivdad yamada oy Edirne. Ayi reusho a difuzar los muevos kantes ebreos, i fondo el primer grupo de Maftirim, ke kantavan los kantes kompozados por su mano, i los ke avia resivido de Rabi Yisrael Nadjara.
Avtalion fue renomado komo un eksperto de la artistika muzika otomana; i los turkos uzavan a yamarlo kon kerensia “Kudjuk Hodja (el pekenyo maestro) Haham Avtalion”.
Avtalion obtuvo i kontaktos kon los mistikos musulmanes, los dervishes sufistas; i de eyos se ambezo tambien sus tristes, nostalijikas, melodias.
Kon el tiempo, los liturjikos kantes sefaradis, fueron eskritos i kantados en todo el espasio del Imperio Otomano, inkluye en Salonik i en los balkanes.
Por kualker razon, en Salonik yamavan “Tanda” a estos enkontros de kantes despues de la tefila de Shabat. (“tanda” es un biervo en espanyol, ke sinyifika enkontros a la seria, en torno.
Sea en los enkontros de “los maftirim” (o sea en las tandas), los kantantes/paytanim, kantavan los piyutim, “travando makames” a la turka. Los oyentes ke ya konosian los kantes, se aduntavan al paytan kon entuziazmo.
De vez en kuando, para diversifikar un pokito, el paytan empesava su kante kon un “prefasio muzikal”, no tan konosido por el publiko.
Aki mas abasho, podesh eskuchar al hazan Yaakov Cohen de Israel, kantando el Piyut “Hadesh kekedem yamenu”, eskrito por Rabi Hayim Bejerano.
El hazan Cohen lo kanta kon una Akdama/prefasio, ke presede el piyut mizmo.
Yehuda Hatsvi
Israel
Fuente: Ladinokomunita
En esta seksion, muestro kerido amigo Yehuda Hatsvi un estudiozo de la tradision, del penamiento djudio i de la Ley, va a partajar kon todos mozotros sovre variados temas desde su punto de vista djudio i sefaradí. Yehuda es aresivido en Ekonomia de la Universita de Tel Aviv, puvliko un libro de istorias folklorikas sefaradíes para ninyos, sus artikolos i konsejas aparesen en munchas puvlikasiones komo por eksemplo Aki Yerushalayim i El Amaneser, i es uno de los moderadores de Ladinokomunit.