En el tiempo de la chikes de mi mama, eyos teniyan kolchas i kolchones de lana.
Yo me akodro ke en la kaza de la sivdad, teniyamos kolchas i kolchones de algodon.
Mi mama, para no yevar i trayer kada anyo, yevo todos los kolchones de lana, ke ya no se uzava mas, a la kaza de la kampanya.
Desorte ke en la kampanya mos echavamos en kamas de lana. Era una tortura grande si no se peynavan estas lanas. Se aziyan como anyudos i se arekojiyan de una parte. El kolchon se aziya bultos.
Las demanianas moz alevantavamos tuyidas. I ke se aziya? En enverano, kuando estava el sol muy fuerte, se avriyan estos kolchones. Se espandiya las lanas ensima de una savana i se deshava ke se ayreye las lanas.
Estas lanas teniyan una golor spesyal. Mi mama kon mi tiya se metiyan a desbaranyar la lana. I despues se inchiya demuevo a sus fronyas, ke ya se aviyan lavado atras.
Komo un mez arepozavamos. Despues lo mizmo.
En vezes yamavan HALLAÇ . Este hallaç enderechava las kolchas i los kolchones.Ya vos meti las fotos aki abasho.
Los de algodon los aziya cat-pat i el algodon lo pasavJa por unos klavos largos, enklavados a una tavla. Estos klavos sirviyan komo peyne. Ma mi mama diziya ke no era bueno de pasar la lana por estos peynes por ke se kortava la lana. I se esbaranyava mas presto.
Kuando me kazi teniyamos kolchas de seda. Siguro savanas brodadas kon demidras. I botonyeras. Ya era muncho mas fasil ke de kapladeyar. Agora ay estas savanas komo fronyas. En vezas bayla la kolcha aryentro. Ma a mi dainda me plaze la kolcha de seda kon la savana brodada. Tiene otro hen…
Agora bendicho el Dyo ya mos dezbarasimos de estas kozas. Tenemos mankas penas, ma malgrado esto mos keshamos ke no mos abasta el tiempo.
Parese ke al tiempo los diyas eran de 36 oras.
Eliz Gatenyo (Istanbul)
Para Ladinokomunita